Je toegangsorganisatie beter inrichten met Visieleertrajecten
De eerste resultaten van visieleertrajecten voor het verbeteren van toegang door gemeenten.
Samen met inwoners je toegangsorganisatie inrichten, profiteren van een kritische sparringpartner met kennis van zaken en samenwerken met een expertteam dat de dynamiek van gemeenten kent. Dat is wat 7 gemeenten of regio’s de afgelopen 2 jaar deden in hun visieleertrajecten, een initiatief van Platform Sociaal Domein. Dit leverde diverse belangrijke inzichten en werkzame elementen in de toegang op. Deze inzichten en elementen zijn gebundeld in de rapportage visieleren 2022-2024.
Relevante thema's:
Wat is Visieleren?
De VNG is in 2022 gestart met Visieleertrajecten, een ondersteuningsaanbod voor gemeenten over uitdagingen rond de toegang tot het sociaal domein. Een visieleertraject is een traject van 12 weken waarbij een gemeente met behulp van het Platform Sociaal Domein een oplossing vindt om de toegang tot het sociaal domein te optimaliseren. De organisatie en versterking van de toegang tot het sociaal domein kent door de complexiteit vaak knelpunten. Het visieleerteam beschikt over kennis over en ervaring met deze knelpunten en pas dit toe in het traject. Gezamenlijk komen we tot een advies en handelingsperspectief voor een optimalisatieproces.
Meer informatie over Visieleren vind je op de website van de VNG
Rapportage: Visieleertrajecten
Om de signalen uit de gemeentelijke praktijk te bundelen en te analyseren zijn de betrokken experts van de Visieleertrajecten geïnterviewd. Deze inzichten zijn gebundeld in een rapportage. Deze rapportage beoogt beleidsmedewerkers en bestuurders bij gemeenten handvatten te geven voor het ontwikkelen en het leren rond de toegang tot het sociaal domein. De rapportage beschrijft de dilemma’s die aan de orde kwamen in de Visieleertrajecten en geeft werkzame elementen.
De belangrijkste inzichten en elementen
De belangrijkste inzichten en werkzame elementen zijn geordend langs drie hoofdthema’s: inwoner centraal, rust en regie, en balans lokaal en regionaal. Deze belangrijkste resultaten op deze drie hoofdthema's worden hieronder uiteengezet.
Inwoner centraal
- Toegang is het hele proces vanaf het moment dat een inwoner een vraag stelt, totdat er een oplossing is geboden. Dit is een abstractie die nader geladen moet worden, zodat een gedeeld beeld ontstaat, inclusief de rol die lokale teams in de toegang vervullen.
- Een belangrijke succesfactor voor integraliteit en domeinoverstijgend samenwerken is het bestaan van korte lijntjes tussen professionals met verschillende specialistische aandachtgebieden.
- Het gesprek met de inwoner over hoe zij toegang ervaren, heeft veel meerwaarde en is geen ‘nice to have’. Ervaringen van inwoners kunnen het ijkpunt zijn voor zowel beleid als uitvoering. Door het gesprek met inwoners te organiseren, ontstaat urgentie én legitimatie voor keuzes die de gemeente maakt, ook als stakeholders uiteenlopende belangen hebben.
Rust en regie
- Het vertalen van een gemeentelijke visie voor de toegang, dus het operationaliseren in de praktijk, vraagt om doorlooptijd en gesprekken met de vele betrokkenen.
- Het is sinds 2015 nog niet rustig geweest en dat zal het ook nog even niet worden. Het sociaal domein kenmerkt zich door complexe processen. Van bestuurders vragen we naast ambitie ook realisme.
- Verheldering van de rollen opdrachtgever en opdrachtnemer is wenselijk, ook in de relatie met partners die de toegang of de lokale teams vormgeven. Professionalisering van het accounthouderschap is een interne organisatie-uitdaging van gemeenten.
- Werkdruk is een belangrijk thema, zowel in de uitvoering als bij beleidsmedewerkers. Er komt veel op deze mensen af. Duurzame implementatie van gewenste veranderingen in de toegang vraagt om overzicht, prioritering en veranderkundige competenties bij gemeenten. Structurele financiële middelen zijn nodig.
Balans lokaal en regionaal
- Het gesprek over toegang vindt vooral lokaal plaats, dus couleur locale is de norm. In de regio ligt de focus op kennisdeling, de processen rond regionaal ingekochte voorzieningen en de afstemming met diverse regionale partners.
- Aandacht is nodig voor samenhang, dus een vloeiende lijn tussen de lokale toegang en het regionaal ingekochte specialistische aanbod.
Meer informatie of meedoen?
Dit jaar zijn al 4 visieleertrajecten gestart. Er is nog ruimte voor 4 extra visieleertrajecten. Daarbij zijn we specifiek op zoek naar gemeenten met vraagstukken op het gebied van schuldhulpverlening, thema’s uit de participatiewet en specifiek inwonerbetrokkenheid.
Liever geen visieleertraject, maar heb je wel behoefte aan ondersteuning? Het Platform Sociaal Domein biedt meerdere mogelijkheden voor ondersteuning, waaronder werkpakketten stevige lokale teams, waarbij we proberen samenhang aan te brengen en verbindingen te maken om het voor gemeenten zo gemakkelijk en overzichtelijk mogelijk te maken.
Neem voor zowel een visieleertraject (toegang@vng.nl) als ondersteuning (stevigelokaleteams@vng.nl) contact met ons op.