Op dit moment ontwikkelen we een richtinggevend kader voor gemeenten over de doorontwikkeling van toegang. Dit kader vormt tevens de basis voor het gesprek met externe partners in de keten over de wederzijdse verwachtingen. Uitgangspunt blijft dat gemeenten de toegang op hun eigen manier kunnen organiseren. Wil je meedenken over het richtinggevend kader? Stuur dan een mail naar toegang@vng.nl.
Toegang
Toegang gaat over de manier waarop inwoners kunnen aankloppen bij de gemeente met vragen om zorg en ondersteuning in het dagelijks functioneren.
Sommige inwoners hebben moeite om toegang te krijgen tot passende ondersteuning. Inwoners in een complexe situatie, met meervoudige ondersteuningsbehoeften, met een levenslange of levensbrede hulpvraag hebben vaak een integrale begeleiding nodig om passende ondersteuning te krijgen. Het programma Toegang helpt gemeenten dat proces te optimaliseren.
Wat is het doel van Toegang?
Als er onvoldoende integrale begeleiding in het toegangsproces aanwezig is, blijven inwoners met hun hulpvraag tegen obstakels aanlopen. Bijvoorbeeld door ondersteuning die niet altijd passend en samenhangend is. Of door het ontbreken van regie en zeggenschap voor inwoners. Hier is extra inzet op nodig, Bijvoorbeeld door in te zetten op het herkennen en erkennen van meervoudige problematiek of complexe problematiek. We ontwikkelen een aantal instrumenten die daarbij kunnen helpen.
Op de hoogte blijven van updates over het programma Toegang? Laat je emailadres achter voor notificaties onderaan de pagina.
Het Verkenningsinstrument Toegang (VIT) is nog in ontwikkeling. Uiteindelijk biedt het inzicht in hoe gemeenten er momenteel voorstaan op het gebied van toegang. Als gemeente kun je dit instrument zelf gebruiken en zich hiermee spiegelen om de eigen ontwikkelbehoefte vast te stellen. Samen met gemeenten starten we een traject om het VIT te ontwikkelen. Wil je hierin meedenken? Mail ons dan op toegang@vng.nl.
Vanuit het programma Toegang ondersteunen en verdiepen wij het gemeentelijk netwerk inhoudelijk met een werkgroep. De opzet van de werkgroep is tweeledig:
- Uitwisseling en samenwerking gemeentelijk netwerk.
- Thematische verdieping.
De VNG is in 2022 gestart met visieleertrajecten. Dit is een ondersteuningsaanbod voor gemeenten over uitdagingen die zij ervaren in de toegang tot het sociaal domein. In een ‘visieleertraject’ van ongeveer 7 tot maximaal 12 weken staat een team van deskundigen een aanvragende gemeente met raad en daad bij in de eerste te zetten stappen van de gewenste ontwikkelrichting. Met de relevante (interne en externe) betrokkenen kijken zij samen naar jouw vraagstuk: hun blik van buiten scherpt en versterkt je voorgenomen inzet.
Meer informatie vindt u op:
Visieleertrajecten Toegang
Aan de slag met toegang langs vier rode draden
Het rapport van het verbetertraject toegang sociaal domein helpt je om binnen jouw gemeente de toegang te optimaliseren. Vanuit de ervaringen van de afgelopen jaren zijn er 4 rode draden geformuleerd. Deze beschouwen we zowel als knelpunt, kans én voorwaarde om duurzaam aan de slag te kunnen gaan met de toegang tot zorg en ondersteuning.
De inbreng van – en samenwerking met – inwoners is van essentieel belang. Inwoners staan centraal. Zij moeten daadwerkelijk de verbeteringen in het toegangsproces gaan merken, zich mede-eigenaar voelen van de dienstverlening en regie en zeggenschap over hun leven ervaren. De ervarings- en praktijkkennis van inwoners is van onmisbare waarde voor het zetten van stappen bij de optimalisatie van het toegangsproces.
Naast de ervarings- en praktijkkennis van inwoners, kan het optimaliseren van het toegangsproces niet zonder het perspectief van mensen die hier dagelijks mee bezig zijn: de uitvoerend professionals. Deze kennis vormt mede de basis van beleid. Daarnaast zorgen de korte lijnen dat van elkaar geleerd kan worden. Verandering van het toegangsproces begint bij de uitvoering.
Voor het optimaliseren van het toegangsproces is een bredere blik op organiseren nodig. Op het gebied van toegang bestaan veel losse programma’s en projecten. Dit zorgt ervoor dat het voor gemeenten vaak lastig is het overzicht te bewaren. Daarnaast helpt integraal werken bij toegang, bijvoorbeeld door de verbinding te zoeken met lokale en regionale partners, of binnen het sociaal domein. Zowel lokaal als landelijk helpt een goede verbinding om het toegangsproces te verbeteren.
Een verbeterd toegangsproces vraagt om een bredere blik op de gemeente en de gemeenschap. Samen met gemeenten en uitvoeringsprofessionals, en met oog voor de interne en externe samenhang. Verandering heeft tijd, lef en geduld nodig. De verandering in het toegangsproces heeft alleen kans van slagen als gemeenten, uitvoeringsprofessionals en inwoners gezamenlijk een koers bepalen (richten), een eenvoudig proces organiseren (inrichten) en dit uitvoeren (verrichten).
Knelpunten toegang
In 2020 keken gemeenten, cliëntenorganisaties en VNG terug op de ontwikkelingen na de decentralisaties van 2015. Alhoewel er veel was gebeurd, constateerden zij ook een aantal hardnekkige knelpunten. Gemeenten, VNG en cliëntenorganisaties formuleerden in reactie daarop 9 bedoelingen van de decentralisaties, met daarin de ideale uitgangspunten voor het toegangsproces. Als vervolg op deze bedoelingen is er samen met Movisie een verbetertraject toegang gestart. In dat verbetertraject zijn de negen bedoelingen weer omgezet in 7 uitgangspunten voor een merkbaar beter toegangsproces.
Inspiratie en vervolg toegangsproces
Om gemeenten te inspireren, brachten de VNG en Movisie de volgende 2 documenten uit: een bronnenoverzicht (Movisie) en een VNG-essay. Het bronnenoverzicht bevat een overzicht van vrijwel alle beschikbare rapporten rondom toegang. Dit overzicht laat naast tekortkomingen ook zien waar succesfactoren liggen: in bijvoorbeeld laagdrempelig contact, een gezamenlijke visie, nauwe samenwerking of de afwezigheid van schotten. Het VNG-essay Nieuwsgierig verbeteren (pdf, 1,4 MB), geschreven door Rienk Janssens, loopt gemeentelijke praktijken langs op zoek naar een ‘goed werkend toegangsmodel’. Zijn zoektocht levert waardevolle inzichten op: over de praktijk van wijkteams, over werkzame functionaliteiten en over wel of geen acceptabele verschillen. Maar bovenal: hetzelfde toegangsmodel voor alle gemeenten bestaat niet. De processtappen zijn echter wel overal toepasbaar.
Vanuit de ervaringen, inzichten en afstemming van de afgelopen jaren en op basis van bovenstaande documenten is er een visiedocument toegang opgesteld met drie uitgangspunten voor een gemeentelijke visie op toegang en lokale teams (met ruimte voor lokale invulling):
- De ervaringspraktijk (van inwoners en uitvoeringsmedewerkers) wordt betrokken bij het vormgeven van beleid en van de uitvoering.
- Integrale toegang en meer inzet voor de dienstverlening voor inwoners in kwetsbare situaties.
- Actieve lokale teams volgens de kenmerken van de stevige lokale teams van de Hervormingsagenda Jeugd.
Deze uitgangspunten werken we verder uit in een richtinggevend kader (RK). Op basis van het richtinggevend kader ontwikkelen we een verkenningsinstrument toegangsproces (VIT), wat gemeenten inzicht geeft in hun toegangsorganisatie, en wat ze kunnen doen om hun toegangsproces te optimaliseren.
Nieuws
Meer nieuws uit