Home Nieuws Wetsvoorstel Versterking regie op de volkshuisvesting: wat verandert er voor jouw gemeente?

Wetsvoorstel Versterking regie op de volkshuisvesting: wat verandert er voor jouw gemeente?

  • 9 July 2024

Het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting gaat ervoor zorgen dat gemeenten beter en sneller kunnen sturen op hoeveel, waar en voor wie ze gaan bouwen. Met als doel de woningnood te verminderen en meer grip op de woningbouwopgave te krijgen. Het wetsvoorstel is ingediend bij de Tweede Kamer. Gelet op het grote draagvlak voor het wetsvoorstel, gaan we er vanuit dat het, op enkele wijzigingen na, wordt aangenomen. In dit artikel lees je wat er dan concreet gaat veranderen en wat dat betekent voor jouw gemeente. Ook geven we tips over hoe je je kunt voorbereiden op de komst van de wet.

Relevante thema's:

Wonen

Toegang en lokale teams Jeugd Zorg en veiligheid Ontwikkeling Sociaal Domein

Let op: het wetsvoorstel Versterking regie op volkshuisvesting heeft niet alleen effect op het sociaal domein, maar ook daarbuiten. Dit artikel beperkt zich tot de gevolgen van het wetsvoorstel voor het sociaal domein.

De belangrijkste doelen van de wet

Eerst even terug naar de basis. Want wat is het doel van het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting? De overheid heeft met dit wetsvoorstel vier doelen:

  1. Creëren van een regierol voor de overheid in het bepalen van de hoeveelheid, locatie en doelgroepen voor nieuwe woningen
  2. Realiseren van voldoende betaalbare woningen
  3. Versnellen van bouwprocedures om het tempo van woningbouw te verhogen
  4. Verzekeren van een eerlijke verdeling tussen gemeenten en tussen groepen woningzoekenden, waarbij urgente woningzoekenden een betere kans krijgen op passende huisvesting

Wat verandert er?

Het voorstel bevat wijzigingen in vier verschillende wetten, namelijk de (1) Omgevingswet, (2) Huisvestingswet, (3) Woningwet en (4) Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Hieronder wordt toegelicht wat er per wet verandert met een relatie tot het sociaal domein.

In het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting is opgenomen dat in de Omgevingswet een verplichting komt voor het rijk, provincies en gemeenten om een volkshuisvestingsprogramma op te stellen. De woon(zorg)visie uit de Woningwet 'verhuist' daarmee als volkshuisvestingsprogramma naar de Omgevingswet, waarbij de woonzorgvisie onderdeel is van het volkshuisvestingsprogramma. 

Het volkshuisvestingsprogramma is daarmee uitgebreider dan de woonzorgvisie, en moet straks ook aan meer eisen voldoen. Zo moet de bouwopgave voor aandachtsgroepen en ouderen die in het volkshuisvestingsprogramma wordt opgenomen, binnen de woningbouwregio worden afgestemd.

De verplichte gemeentelijke woonvisie vervalt. Deze wordt vervangen door het gemeentelijk volkshuisvestingsprogramma (zie ook Omgevingswet). De gemeente neemt daarmee dus de woon-gerelateerde zorg en ondersteuning op in het volkshuisvestingsprogramma op grond van de Omgevingswet. Een andere wijziging is dat zorg- en welzijnsaanbieders voortaan betrokken worden bij de prestatieafspraken tussen gemeente, corporatie en huurdersorganisatie.

In de Huisvestingswet komt een verplichting voor gemeenten om een huisvestingsverordening te hebben met daarin een urgentieregeling. Dat wil zeggen dat er straks verplichte urgentiecategorieën worden vastgelegd waaraan elke gemeente zich moet houden. Urgentiecategorieën zijn groepen mensen die landelijk als urgent woningzoekenden worden beschouwd. Gemeenten moeten zich straks dus aan een vaste groep urgenten houden, maar mogen wel extra, bovenwettelijke categorieën toevoegen. Ook wordt er gestreefd naar een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van deze urgenten over gemeenten. Gemeenten vormen daartoe een door de provincie vastgelegde woningmarktregio. Binnen die regio maken gemeenten afspraken over de verdeling van urgenten. 
 

In het Wmo-beleidsplan moet aandacht worden besteed aan zorg en maatschappelijke ondersteuning dat nodig is bij het wonen. Dit gaat zorgen voor een betere koppeling tussen de Wmo en het volkshuisvestingsprogramma (zie Omgevingswet). Om dit goed uit te kunnen voeren is het nodig dat gemeenten de behoeften op het gebied van wonen met zorg in kaart brengen. Het Wmo-beleidsplan is dan ook bedoeld als een integrale visie in samenhang met het woonzorgbeleid in het gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma.

Wat moet je als gemeente concreet doen?

Even op een rij. Dit is wat je als gemeente kunt verwachten met de komst van de wet:

  1. Volkshuisvestingprogramma maken (inclusief een regionaal afgestemde woonzorgvisie)
  2. Huisvestingsverordering met urgentieregeling maken en implementeren
  3. Wmo-beleidsplan opstellen
  4. Zorg- en welzijnsaanbieders betrekken bij prestatieafspraken
  5. Woondeal actualiseren met de aanvullende bouwopgave

Voor een deel van de gemeenten betekent dit dat de bestaande plannen en huisvestingsverordeningen moeten worden aangepast en voor een ander deel van de gemeenten dat nieuwe plannen en verordeningen moeten worden opgesteld. 

Hoe nu verder?

Het wetsvoorstel is op 7 maart 2024 naar de Tweede Kamer gestuurd en is dus nog niet definitief. Op datzelfde moment is het concept lagere regelgeving gepubliceerd. Daarmee is er een compleet beeld van de aankomende wet- en regelgeving, uiteraard met het voorbehoud dat het een en ander nog kan wijzigen. Toch kun je als gemeente alvast aan de slag met het in kaart brengen van de huidige stand van zaken. Hoe staat jouw gemeente ervoor? Welke plannen zijn er al gemaakt? Hoe ga je de regionale afstemming inrichten? En hoe ga je de samenwerking met corporaties, welzijns- en zorgorganisaties, cliënten- en huurdersorganisaties, en het zorgkantoor organiseren?

Naar verwachting gaat de wet begin of medio 2025 officieel in. Als de wet is aangenomen krijgen gemeenten een periode de tijd om de wet in te voeren. Deze periode wordt door de minister vastgesteld. Er staat veel te doen in die periode, en bovendien blijken analyse, afstemming en besluitvorming meer tijd te kosten dan vooraf gedacht. Daarom is ons advies om nu alvast te beginnen. Voor stappenplannen en andere hulpmiddelen kan je terecht op de website van Volkshuisvesting Nederland.

Ondersteuning van regioadviseurs

Vanuit het Platform Sociaal Domein houden we je de komende tijd op de hoogte van de voortgang van het wetsvoorstel. Uiteraard kun je ons ook bereiken voor hulp en ondersteuning bij de implementatie van de wet. Meer informatie over het wetsvoorstel vind je op de website van de Rijksoverheid. 

Neem contact op

Naar onze regioadviseurs
Bekijk alle nieuwsartikelen

Cookie-instellingen