- Gemeenten
- Politie
- GGZ
- GGD
- Zorg- en Veiligheidshuizen,
- Reclassering (3RO)
- Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)
- Openbaar Ministerie (OM)
- Veilig Thuis
- Raad voor de Kinderbescherming
- Gecertificeerde Instellingen (GI’s)
- Woningcorporaties
- Ervaringsdeskundigen
- Regionale projectleiders en professionals, zoals wijk-GGD’ers, wijk-GGZ’ers, wijkbeheerders, verslavingszorgmedewerkers, jeugdzorgmedewerkers en schuldhulpverleners.
- Wijk- en gebiedsteams
- Welzijnsinstellingen
- Bemoeizorg
Aanpak ter Voorkoming Escalatie (AVE)
De Aanpak ter Voorkoming Escalatie (AVE) helpt je bij het maken van heldere afspraken over op- en afschalen, over wie wat doet en waar de regie ligt.
De Aanpak ter Voorkoming Escalatie (AVE) is er om duidelijkheid te krijgen over wie regie heeft in complexe casuïstiek. Daarnaast bevordert de aanpak de samenwerking tussen Zorg- en Veiligheidspartners en heltp het tijdig op- en af te schalen. Het gebruik van dit model helpt om dezelfde taal te spreken over het proces, de rollen en de verantwoordelijkheden en zorgt ervoor dat inwoners beter worden geholpen. Het model beantwoordt vragen als: hoe gaan we het in de gemeente organiseren? Welke werkafspraken en protocollen zijn er al in onze regio? Hoe kunnen we deze laten aansluiten bij AVE, kunnen ze nog scherper en kunnen ze de effectiviteit nog meer vergroten? De uiteindelijke uitvoering van AVE verschilt per regio en gemeente en kan in een gezamenlijk proces verder worden in- en aangevuld. Dit is een proces van gemeente en ketenpartners samen.
Relevante thema's:
-
Wet maatschappelijke ondersteuning
-
Zorgverzekeringswet
-
Jeugdwet
-
Participatiewet
Wat is het AVE-model?
AVE staat voor ‘Aanpak ter Voorkoming van Escalatie’. Het is een model dat is ontwikkeld door VNG en het Netwerk Directeuren Sociaal Domein. Met als doel: een betere samenwerking tussen het zorg- en veiligheidsdomein en een betere dienstverlening aan mensen in risicosituaties. Het uitgangspunt is: 1 huishouden, 1 plan, 1 regisseur. Het AVE-model geeft antwoord op de vraag wie de regie heeft als problemen in huishoudens met oplopende, meervoudige problematiek te groot worden. Het model helpt je bij het maken van heldere afspraken over op, bij- en afschalen en over wie wat en wanneer doet. Het doel van AVE is het voorkómen van situaties die dreigen te escaleren en – als een situatie dan toch escaleert – deze escalatie te beperken en beëindigen.
Bij grote of complexe incidenten moeten hulpverleners van de hulpverleningsdiensten (brandweer, politie, geneeskundige zorg en bevolkingszorg) snel kunnen opschalen. Hiertoe is de GRIP-structuur ontwikkeld. Daarin wordt beschreven wanneer de crisisteams bij elkaar komen en hoe deze onderling samenwerken. Afhankelijk van het soort en de grootte van het incident, worden vier tot vijf niveaus van opschaling onderscheiden en wordt bepaald hoe het incident gecoördineerd wordt. In dat opzicht heeft GRIP gelijkenissen met AVE. Het verschil tussen GRIP en AVE zit met name op het type incidenten. Bij GRIP gaat het vaak om grote rampsituaties, zoals overstromingen, uit de hand gelopen demonstraties of een fabrieksbrand. AVE gaat meer over crisissituaties in de persoonlijke sfeer, bijvoorbeeld huishoudens waar sprake is van geweld, misbruik, ruzie of overlast.
Hoe werkt het AVE-model?
Het AVE-model bestaat uit vier fasen: AVE 1, AVE 2, AVE 3, AVE 4. In elke fase neemt het regievermogen van de burger af en nemen de veiligheidsrisico’s toe. Er is dan meer hulpverlening of inzet van bestuurlijke maatregelen nodig. Bij AVE 1 heeft de burger totale regie. Bij AVE 4 is (tijdelijke) overname van de regie noodzakelijk, in het belang van de burger en de veiligheid. Als gemeente of regio geef je zelf handen en voeten aan de vier AVE fases. Je beantwoordt over elke fase de volgende vragen:
-
Wat is de uitgangssituatie?
-
Wie heeft de regie (verdeeld in casus- en procesregie en operationele- en bestuurlijke verantwoordelijkheid)?
-
Wanneer opschalen?
-
Wanneer afschalen?
-
Welke werkafspraken, routes en richtlijnen zijn er?
Zo kun je het AVE-model gebruiken als handvat bij het maken van samenwerkingsafspraken en bij het bepalen of op- of afschalen wel of niet nodig is.
Fasen van het AVE-model
Het reguliere leven voor het merendeel van de huishoudens. Er zijn geen specifieke problemen of er bestaan alleen vermoedens van problemen. Preventie speelt een belangrijke rol, eventuele risico’s worden zo vroeg mogelijk gesignaleerd om problemen te voorkomen.
Er is een vraag in een huishouden. Enkelvoudige problematiek wordt opgepakt door het wijkteam of andere professionals. Bij meervoudige problematiek zijn daarnaast gespecialiseerde deskundigen nodig. Dit kunnen partijen vanuit zorg en veiligheid zijn.
Er zijn complexe problemen op meerdere leefgebieden en de veiligheid van de betreffende persoon of omgeving in het geding. Het gaat om problemen die het eigen werkterrein en -domein van betrokken professionals overstijgen. De samenwerking tussen partijen kan stagneren of het beoogde resultaat wordt niet bereikt. Hier komt in veel gemeenten het Zorg- & Veiligheidshuis in beeld. Zorg- en veiligheidshuizen brengen de kennis en expertise van gemeentelijke, straf- en zorgorganisaties bijeen om alsnog een passende aanpak te vinden voor deze gevallen. In totaal zijn meer dan dertig zorg- en veiligheidshuizen (ZVH’en) in ons land. Een actueel overzicht vind je op de website zorgenveiligheidshuizen.nl.
De problemen zijn zo complex of groot, dat de situatie totaal escaleert. Er is maatschappelijke onrust en de veiligheid van meerdere mensen is in gevaar. Het gaat hier om de zeldzame situaties, waarbij de zaken helemaal uit de hand lopen. Er is mogelijk ook media-aandacht en dit vergroot de maatschappelijke impact. Het kan zijn dat een situatie direct in AVE 4 terechtkomt en niet eerder bij de hulpverlening in beeld was.
Een verdere uitleg per fase, inclusief te nemen stappen, verantwoordelijkheden en rollen, vind je in de handreiking AVE, ontwikkeld door de VNG.
Voorbeelden van het AVE-model
-
Zes voorbeelden van regio’s die AVE hebben toegepast
-
AVE-handreiking van de regio Noord-Limburg
-
Handreiking implementatie AVE van regio Friesland
-
AVE-schema van de Gemeente Eindhoven
-
AVE-aanpak van de Gemeente Oss (incl. quickscan)
Webinar over op- en afschalen met AVE-model
Meer informatie
Ben je binnen jouw regio verantwoordelijk voor het maken van afspraken over bij- en afschalen van zorg? En wil je naar aanleiding van dit artikel een vraag stellen? Of concrete ondersteuning om de inrichting van uw interne processen of afspraken met partners vorm te geven? Neem contact op met één van onze regioadviseurs. Zij adviseren, bemiddelen en informeren jou over dit onderwerp.